Trafiłam niedawno na stronę poświęconą turystyce, gdzie opublikowano zbiór reguł, które powinni stosować podróżnicy i turyści, aby swoje podróże odbywać w jak najbardziej odpowiedzialny sposób. Zainspirowana tamtym projektem postanowiłam opublikować coś podobnego – zasady odpowiedzialnego podróżowania wzbogacone o moje komentarze i linki do pasujących postów. Stosujesz któreś z tych reguł w swoim życiu?
Zasady odpowiedzialnego podróżowania
1. Bądź ciekawy/a świata!
Zawsze traktuj podróże jako okazję do nauki. Miej oczy i umysł otwarte. Bądź współczesnym odkrywcą – nie musisz nazywać nowych szczytów czy wysp, ale podczas podróży odkrywaj jak najwięcej nieznanego tobie! I cały czas rozbudzaj w sobie ciekawość świata i ludzi. I chęć do kolejnych podróży.
Bądź ciekawy świata, a nawet wszechświata! Kondi spogląda w centrum naszego układu planetarnego (Ałtaj, Rosja)
2. Szanuj, doceniaj, nie oceniaj!
Szukaj informacji, czytaj, zadawaj pytania – innymi słowy rób research na temat danego miejsca jeszcze przed wyjazdem. Podczas podróży uzupełniaj tę wiedzę, ale nigdy nie jedź w dane miejsce bez jakiegokolwiek przygotowania. Mając podstawy, łatwiej zrozumiesz, co widzisz, dostrzeżesz niuanse. Szanuj zwyczaje kulturowe i religijne, nie oceniaj ich przez pryzmat własnej kultury. Doceniaj odmienność i bogactwo innych kultur.
Uzupełniaj wiedzę podczas podróży, ale nigdy nie jedź w dane miejsce bez jakiegokolwiek przygotowania, bo inaczej wiele przegapisz i wielu rzeczy nie zrozumiesz! (Salvador, Brazylia)
Zobacz, jak – czytając – przygotowywałam się i cały czas przygotowuję do kolejnych podróży do Japonii: moja lista lektur dotyczących Japonii.
3. Podróżuj mądrze!
Pamiętaj, że podróżując do innego kraju, jesteś tam gościem. Nie kwestionuj zastanej rzeczywistości. Nie krytykuj i nie pouczaj innych, ponieważ w twojej opinii rozwiązania znane tobie (bo z twojego kraju) są lepsze. Pamiętaj, że nie stoisz ponad lokalnymi zasadami i to ty musisz się dostosować. Łacińskie przysłowie mówi: si fueris Romae, Romano vivito more („będąc w Rzymie, czyń jak Rzymianie”), a japońskie…
4. Nie zagrażaj naturze!
Unikaj wszelkich działań, w których efekcie zwierzęta (oraz ludzie) są traktowane jako atrakcje turystyczne. Nie rób niczego, co mogłoby zagrozić lokalnym mieszkańcom, czy zniszczyć lokalną przyrodę.
Nie niszcz mchu! Do not damage moss! (Yakushima, Japonia)
Co możesz zrobić podczas kolejnej podróży?
Na przykład: zrezygnuj z przejażdżki na słoniu, nie kupuj kości słoniowej, koralowców, skór krokodyla, maści tygrysiej, itd. Dlaczego to takie ważne? Pisałam o tym już wiele lat temu…
5. Rozwijaj się, ucz się na błędach!
Przyjmij do wiadomości, że turystyka ma ciemną stronę, ale nie wspieraj tej ciemnej strony świadomie. Nawet jeśli zdarzyło ci się w przeszłości zrobić coś, co obecnie uznaje się za nieakceptowalne lub nieetyczne, to po prostu nie powtarzaj tego. Ucz się na własnych błędach!
Ja na przykład nie będę już nigdy więcej promować WWF, odkąd dowiedziałam się, że w zarządzie WWF Polska zasiada członek i szkoleniowiec PZŁ (Polskiego Związku Łowieckiego), promujący łucznictwo oraz skórowanie i zjadanie samodzielnie upolowanych zwierząt, a organizacja WWF Polska nie widziała w tym nic niewłaściwego. Dałam się nabrać na adopcję i ochronę rysi i namawiałam do tego innych, tymczasem wszyscy finansowaliśmy myśliwego!
Precz z WWF!
6. Znaj znaczenie gestu!
Staraj się być kimś więcej niż tylko widzem. Angażuj się i uczestnicz, kiedy tylko możesz – próbuj jedzenia, jeśli cię nim częstują; nie odmawiaj udziału w obrzędach i rytuałach, jeśli cię do nich zapraszają; powtarzaj serdeczne gesty. Naucz się kilku słów i zwrotów w lokalnym języku i wypowiadaj je do ludzi. Twoje wysiłki nie pozostaną niezauważone – zdecydowanie łatwiej przełamiesz pierwsze lody i nawiążesz znajomości.
Bodh Gaya – tam, gdzie Budda doznał oświecenia, Indie
Tutaj zapiszesz się na listę osób, którym wysyłamy japońskie zwroty przydatne w podróży: dojaponii.pl
7. Podziel się swoją historią!
Podziel się wiedzą i doświadczeniami z podróży, a jednocześnie bądź dobrym słuchaczem. Każdy z nas ma do opowiedzenia ciekawą historię, czy wyjaśnienie stojące za przejawianymi poglądami. Poznawaj opinie innych i staraj się patrzeć na każde zagadnienie z różnych perspektyw. Dzięki temu lepiej zrozumiesz sytuację zastaną w danym miejscu, a zatem lepiej poznasz świat!
Każdy ma ciekawą historię do opowiedzenia (Taj Mahal, Agra, Indie)
8. Staraj się jak najmniej obciążać środowisko!
Podróżując staraj się wybierać rozwiązania o jak najmniejszym śladzie węglowym. Używaj mniej plastiku, generuj mniej odpadów, przykładaj się do segregowania. Kiedy tylko możesz, dokonuj jak najbardziej zrównoważonego wyboru. Inspiruj się skutecznymi rozwiązaniami, które już wdrożono w innych krajach. Pomagaj implementować je w twojej okolicy, aby choć trochę zredukować negatywny wpływ ludzkiej działalności ostatnich dziesięcioleci na przyszłe pokolenia.
Podróż rowerem ma stosunkowo mały ślad węglowy! (Czemał, Syberia, Rosja)
9. Kupuj lokalnie i odpowiedzialnie!
Staraj się tak wydawać pieniądze w podróży, aby wywierać pozytywny wpływ na odwiedzane miejsca. Stawiaj na te rozwiązania, które sprawią, że miejscowi odniosą korzyści. Kupuj lokalnie i odpowiedzialnie.
Pamiętaj o realiach ekonomicznych miejsca, w którym się znajdujesz. Targowanie się o taksówkę lub pamiątkę jest nieodłącznym elementem zakupów w wielu kulturach, ale nie przesadzaj ze zbijaniem ceny. Nie doprowadź do sytuacji, w której sprzedający poczuje się wykorzystany lub oszukany. Jeśli zapłacisz kilka rupii więcej, nie zrujnuje cię to, tymczasem może to być bardzo znaczący przychód dla drugiej strony.
Kupuj lokalnie i odpowiedzialnie! (Targ miejski w Bangalurze, Indie)
10. Oddaj!
Wspomóż (choćby bardzo drobną darowizną) odwiedzane miejsce, nawet jeśli wstęp nie jest biletowany. Zwiedzane świątynie możesz też wspomóc np. poprzez zakup świeczki, kadzidła, tabliczki wotywnej. Ta drobna kwota może sprawić więcej dobrego, niż jesteś w stanie sobie wyobrazić.
Nie denerwuj się, kiedy się okaże, że w biedniejszych krajach (jak np. Indie) lokalni turyści płacą za bilet do danej atrakcji ułamek tego, co ty. Pamiętaj, że prawdopodobnie zarabiasz dziesiątki lub setki razy więcej niż oni. Jeszcze raz to napiszę, kilka wydanych rupii więcej ciebie nie zrujnuje, ale może znacząco wspomóc utrzymać miejsce, którym się zachwycasz, które fotografujesz i które potem wspominasz przez lata.
Niesamowita świątynia w indyjskiej Ellorze wykuta od góry z jednego bloku kamienia bez żadnych złączeń – cena biletu wstępu dla Hindusa: ₹ 35 (1,80 zł) , cena dla obcokrajowca: ₹ 550 (28,80 zł) – i było to najlepiej wydane 28,80 zł w moim życiu!
Oto 10 zasad, które spisałam dla siebie, inspirując się różnymi stronami o zrównoważonym podróżowaniu, odpowiedzialnych turystach, post-turystach, itd. Dla wielu to pewnie nic szczególnego, ale zależało mi, by owe „zasady odpowiedzialnego podróżowania” zebrać w jednym miejscu, tutaj na blogu. Niektóre z tych zasad wdrażamy od lat, inne – dopiero od niedawna z większym zaangażowaniem. Jeśli twoim zdaniem czegoś brakuje, daj znać poprzez wiadomość prywatną lub w komentarzu na Facebooku. Chcemy być odpowiedzialnymi podróżnikami!
