Ostatnio mało uwagi poświęciłam językowi japońskiemu, zatem nadrabiam. Przyszedł czas na nowe kanji tygodnia. I ponownie jest to jeden z moich ulubionych znaków. Zapraszam – kanji tygodnia: olej (油).
Kanji tygodnia: olej (油)
Olej rāyu S&M oraz rāyu Youki (w tle Bóg Bez Twarzy)
Co mnie zainspirowało, do zwrócenia uwagi akurat na ten znak? Może to, że niedawno przygotowywałam krewetki w panko smażone w głębokim oleju; może smak oleju aromatyzowanego chrzanem wasabi dodawanego do makaronu udon, który jadłam ostatnio w Uki Uki… A może moment, kiedy wrzucam drobne do skarbonki w kształcie Kaonashi, znanego u nas jako Bóg Bez Twarzy, czyli żarłocznego stwora z filmu Spirited Away: W krainie Bogów. Tak czy inaczej, dzisiaj na tapecie olej…
油 to bardzo prosty znak. Składa się zaledwie z 8 kresek. Kolejność kreślenia można zobaczyć tutaj. Po prawej stronie są trzy krople (氵); po lewej – kratka przypominająca, pole ryżowe (田), ale z przedłużoną kreseczką pionową (由).
Ciekawostka #1: pyszny olej rāyu
Olej rāyu (ラー油) z czosnkiem (Momoya)
Będąc w Japonii, warto zwrócić uwagę na rāyu. To czerwony lub pomarańczowy olej w małych buteleczkach, który często stoi w restauracjach na stołach lub blatach barów. Można nim sobie podostrzyć potrawę. I zdecydowanie warto, bo rāyu jest pyszny!
Rāyu to olej sezamowy z dodatkiem chilli. Uwielbiamy go (nawet ja, choć generalnie nie jadam ostrych potraw) i zawsze przywozimy z Japonii jego zapas. Najpopularniejszy jest chyba rāyu od S&B, ale w domu mamy też bardziej „ekskluzywne” (w mniemaniu Japończyków) oleje od Youki, czy Momoya (patrz: zdjęcia).
Buteleczka oleju rāyu to fajny pomysł na gift z Japonii; zarówno dla kogoś, kto się interesuje kuchniami Azji, jak i dla tych, którzy lubią próbować nowych smaków. Najprostszym wykorzystaniem rāyu jest pokropienie nim ogórków lub ogórków wymieszanych z wodorostami wakame, czy – po prostu – pokropienie nim kanapek. Ale można go też używać do gotowania.
Co ciekawe, rāyu określany bywa jako „chiński olej”. Chociaż jego nazwa dosłownie oznacza „pikantny olej”. Na buteleczkach nazwa ta pisana bywa klasycznie znakami: 辣油 lub mieszanką katakany i kanji: ラー油. Jeśli zapamiętacie znak na olej, łatwo rozpoznacie rāyu.
Ciekawostka #2: czosnkowy mayu
Jeśli lubisz ramen, to może trafiłeś na wersję tego dania (zwłaszcza w wariancie tonkotsu – z zawiesistym bulionem na wieprzowych kościach) z dodatkiem mayu. Mayu to olej z palonego czosnku (czasami niepoprawnie nazywany olejem z czarnego czosnku). Bardzo aromatyczny, dodający bulionowi naprawdę fajnego posmaku. Bardzo polecamy!
Ciekawostka #3: Kaonashi i jego czerwona misa na… olej
Kaonashi, znany u nas jako „Bóg Bez Twarzy”, to postać z filmu Spirited Away: W krainie Bogów (Studio Ghibli, reżyseria: Hayao Miyazaki ). Jest to jeden z najsłynniejszych filmów anime wszech czasów, uhonorowany wieloma nagrodami, w tym Oskarem (jako najlepszy pełnometrażowy film animowany) i Złotym Niedźwiedziem. A Kaonashi to jedna z najbardziej ikonicznych postaci tego filmu. To niesamowita istota (bóg, duch?) w powłóczystej szacie w czerni i nieco przerażającej masce; istota, która daje się poznać jako stwór o nienasyconym apetycie. Pracownicy onsenu, który Kaonashi odwiedza w filmie, nie są wstanie go nakarmić!
Kaonashi (Bóg Bez Twarzy) z misą, na której jest kanji oznaczające olej (油)
Gadżety z Kaonashim sprzedawane przy Old Street w miasteczku Jiufen* na Tajwanie
Oczywiście, że od premiery filmu (w Japonii miała miejsce w 2001 roku) powstało mnóstwo gadżetów związanych z tym słynnym anime. Sama postać Kaonashiego pojawia się na mnóstwie z nich. Do dzisiaj też postać ta jest chętnie wybierana przez cosplayerów; rozmawialiśmy o tym m.in. z Justyną z Vivid Cosplay w podcaście (posłuchaj audycji: Podcast o Japonii №9).
My z Kaonashi mamy w domu tylko jeden gadżet – ruchomą skarbonkę. Aby zdeponować monetę, trzeba ją położyć w misie, którą ten trzyma. Wtedy nienażarty Bóg Bez Twarzy otwiera paszczę i pochłania pieniądze… Dlaczego o tym wspominam? Bo na czerwonej misie jest wymalowany złoty znak kanji na olej, 油. I dlatego ten znak już zawsze będzie mi się kojarzył właśnie z Kaonashim i Krainą Bogów…
Na koniec video z Kaonashi-skarbonką, które wrzuciłam jakiś czas temu na Instagram.
Dla ambitnych: czytania znaku
- Czytanie japońskie (kun’yomi): abura – tworzy samodzielne słowo oznaczające „olej”.
- Czytanie sinojapońskie (on’yomi): yu, jak w przypadku wspomnianych wyżej rāyu i mayu, czy na przykład keyu – olej napędowy, i in.
—–
*) Podobno budynek herbaciarni A-Mei/Amei w Jiufen był pierwowzorem filmowego onsenu, w którym dzieje się duża część akcji, a Old Street z niezliczonymi restauracjami i stoiskami – miejsca, gdzie obżerali się rodzice Chihiro, zanim zamienili się w świnie.
