Przepis na tamagoyaki – japoński omlet (kuchnia japońska)

Przepis na tamagoyaki, czyli japoński omlet w domowej wersji „zawijanej”. Tamagoyaki robi się łatwo i szybko (nawet bez japońskiej patelni). Może to być element japońskiego śniadania, ale cienkie plastry rolowanego tamagoyaki można użyć także w sushi – do nigiri lub futomaki. Omlet tamagoyaki robi się bez mąki – zatem z odpowiednim sosem sojowym można przyrządzić też tamagoyaki bezglutenowe. Poniżej przepis w wersji pisanej oraz krótkie video instruktażowe.

Co oznacza nazwa tamagoyaki?

Na pewno nie raz spotkaliście się w kontekście kuchni japońskiej z nazwami potraw zawierającymi człon „yaki”. Pojawia się on między innymi w słowach yakitori (szaszłyki drobiowe), sukiyaki (mięso i warzywa duszone w bulionie), okonomiyaki (placki z kapustą i dodatkami), takoyaki (kulki z ciasta z mięsem ośmiornicy), taiyaki (ciastka z nadzieniem w kształcie ryby tai – leszcz morski), itd. Nazwy te w sposób bardzo dosłowny opisują sposób przyrządzania potraw, gdzie człon yaki (od czasownika yaku) oznacza generalnie, że mamy coś smażonego/grillowanego/duszonego/pieczonego. I tak np. yakitori to dosłownie „grillowany ptak”, takoyaki to „smażona ośmiornica” a taiyaki to „pieczona ryba tai”. Nie inaczej jest w przypadku nazwy tamagoyaki (卵焼き lub 玉子焼き), która oznacza dosłownie „smażone jajko”. Bo tamago to po japońsku właśnie jajko*.

*) Jeśli w tym momencie przyszła komuś na myśl pewna elektroniczną zabawka z lat 90tych w kształcie jajka, za pomocą której opiekowało się wirtualnym zwierzątkiem, czyli tamagotchi, to skojarzenie jest jak najbardziej prawidłowe! Nazwa tej zabawki to skrót od tamago i uotchi – zjapońszczonego angielskiego słowa watch („obserwować”, „uważać na coś”, „opiekować się”). Tamagotchi to „jajko pod opieką”.

Co to jest tamagoyaki?

Tamagoyaki – japoński omlet „rolowany”

Tamagoyaki to po prostu japoński omlet. Jest robiony z masy jajecznej – bez dodatku mąki, ale za to z odrobiną bulionu i kilku dodatków smakowych. Nie podaje się go w postaci cienkiego placka, ale kroi na kawałki. Generalnie tamagoyaki można przygotować na dwa sposoby:

1. Tamagoyaki nierolowane (sposób trudniejszy i moim zdaniem bardziej wykwintny): masę jajeczną wlewa się do prostokątnej formy/patelni i podgrzewa, aż całość się ładnie zetnie. Taki omlet – jeśli jest dobrze zrobiony – ma jednorodną konsystencję, strukturę i kolor (ale z ciemniejszą skórką). Takie tamagoyaki zrobione przez Michała z „My Sushi Adventures” można zobaczyć tutaj.
2. Tamagoyaki rolowane (sposób łatwiejszy, „domowy”): masę wylewa się na prostokątną patelnię porcjami, aby utworzyły się cienkie warstwy i każdą warstwę, póki nie jest całkiem ścięta, zwija się w rulon, a następnie uzupełnia o kolejną porcję i znowu zwija, itd. Taki omlet ma strukturę warstwową, a warstwy mogą być mniej lub bardziej spieczone/widoczne. Ten sposób generalnie przypomina koncept przygotowywania japońskich sękaczy baumukūhen.

U nas w domu od lat robi się tamagoyaki rolowane. Zazwyczaj jemy je na śniadanie – razem z miseczką ryżu i miseczką zupy miso (przez cały rok) lub zupy-chłodnika hiyajiru (latem). Przepisy na obie zupy znajdziesz tutaj: japońskie zupy shirumono.

Czy muszę mieć specjalną patelnię do tamagoyaki?

Jeśli już wiesz, że lubisz tamagoyaki i chcesz je często robić lub ważny jest dla Ciebie aspekt wizualny, to zdecydowanie warto zainwestować w taką patelnię. Jeśli planujesz robić te omlety okazjonalnie – nie ma takiej potrzeby.

Moją prostokątną żeliwną patelnię do tamagoyaki kupiłam prawie 15 lat temu i bardzo dobrze się trzyma do dzisiaj. Uważam ten zakup za udany i sensowny, bo patelnia zdecydowanie ułatwia zrobienie kształtnych kanciatych rolek tamagoyaki. Nie uważam jednak, że zakup patelni jest konieczny. Moje pierwsze próby czyniłam na zwykłej okrągłej patelni – omlety wychodziły bardzo smaczne, chociaż trudniej było je równo obracać, a końcówki nie były takie ładne (zazwyczaj je obcinałam przed podaniem).

Gdzie kupić patelnię do okonomiyaki?

Np. na Amazonie, gdzie znajdziesz mnóstwo rodzajów tej patelni – tańszych i droższych, z różnych materiałów i z rożnymi rączkami; niektóre patelnie są nawet różowe ze wzorem kocich łapek lub kwiatów sakury. My używamy bardzo prostej patelni (w tym stylu – link) i jak wyżej napisałam, sprawdza się ona od wielu lat. (Tylko przypominam, że żeliwnej patelni nie wolno myć w zmywarce, ani długo zostawiać mokrej w zlewie, bo zardzewieje!) Taka patelnia to też fajny suwenir z podróży do Japonii!

Przepis na tamagoyaki – japoński omlet rolowany

Składniki na 2 porcje

• 2 jajka.
• 3-4 łyżki schodzonego bulionu (ja zazwyczaj używam katsuo dashi, który i tak przygotowuję do zupy miso serwowanej do śniadania, ale może to być inny bulion).
• 1 łyżka mirin.
• 1 łyżka japońskiego sosu sojowego.
• Olej (do smażenia).
• Opcjonalnie do przybrania: majonez, płatki katsuobushi, posiekany szczypior, itd.

W przepisie, który stosuję nie ma cukru. Już sam mirin jest wystarczająco słodki. Spotkałam się jednak na japońskich stronach z przepisami, gdzie oprócz mirinu dodawany jest jeszcze cukier w ilości około 0,5-1 łyżeczki na każde jajko. Jeśli zatem ktoś ma ochotę na bardzo słodkie omlety, można dosłodzić masę jajeczną. Natomiast nie polecam dodawać cukru, jeśli kiedyś ktoś będzie robił tamagoyaki z dodatkami (ja czasami dodaję do masy sproszkowane liście shiso – pachnotki lub innej posypki furikake).

O japońskich składnikach typu sos sojowy, mirin, katsuo dashi, itd. (gdzie je kupić i które polecam) pisałam już w przywołanym wyżej poście z przepisem na klasyczną zupę miso. Opowiadałam o nich także podczas spotkania online „Japońskie gotowanie na żywo”, którego zapis można obejrzeń na naszym kanale YouTube (subskrybuj nasz kanał – link).

Przygotowanie tamagoyaki

Poniżej znajduje się video, w którym pokazuję, jak robię tamagoyaki na specjalnej patelni oraz instrukcja zapisana w punktach.

1. Jajka wymieszać z wystudzonym bulionem.
   
2. Dodać łyżkę mirinu oraz sosu sojowego i jeszcze raz wymieszać.
3. Na wysmarowaną olejem patelnię wylać pierwszą warstwę omleta.
4. Kiedy omlet się lekko zetnie od spodu, ale z wierzchu jest jeszcze klejący, zwinąć ciasto w rulon i pozostawić na brzegu patelni.
5. Dolać kolejną porcję ciasta i powtórzyć czynności – „nawijając” na zrolowany omlet kolejne warstwy.
6. Czynności powtarzać, aż do wyczerpania ciasta. Z podanych ilości składników starcza mi ciasta na 3 „wylewki” (na małą patelnię).
7. Pozostawić omlet na chwilę na patelni, by wszystko się ścięło.
8. Zdjęć omlet z patelni na deskę do krojenia i ostudzić.
9. Pokroić omlet na kawałki o grubości 1-2 cm (jeśli omlet ma być kładziony na nigiri, to plastry powinny mieć około 0,5 cm grubości).
10. Przed podaniem tamagoyaki można doprawić majonezem, posypać posiekanym szczypiorem i/lub płatkami katsuobushi. Ale można też jeść go bez doprawiania.

W wersji śniadaniowej tamagoyaki najlepiej podawać z miseczką ryżu i zupą miso.
Gotowe! Można jeść! Itadakimasu! 🙏

Przepis na tamagoyaki – instrukcja video

Bezglutenowe tamagoyaki

Jeśli w miejscu zwykłego sosu sojowego zastosuje się sos bezglutenowy, danie z powodzeniem mogą jeść osoby na diecie bezglutenowej.

Wegetariańskie tamagoyaki

Jeśli w miejscu katsuo dashi zastosuje się bulion warzywny lub grzybowy oraz zrezygnuje się z płatków katsuobushi do posypania (katsuo to tuńczyk pasiasty), łatwo uzyska się przepis na tamagoyaki w wersji wegetariańskiej.

Z wegetariańskich bulionów intensywny smak umami mają bulion na wodorostach konbu/kombu, czyli konbu/kombu dashi oraz bulion na suszonych grzybach shiitake (twardnik japoński), czyli shiitake dashi.

Tu jesteś: Strona główna ⇨ Blog o Japonii, Kuchnia japońska ⇨ Przepis na tamagoyaki.

Jeśli podoba Ci się ten artykuł, obserwuj nasze profile na Facebooku (Byłem tu. Tony Halik. & O Japonii) i kanał YouTube: O Japonii oraz  – będziemy mieć energię, by tworzyć kolejne treści!