Jako że właśnie rozpoczął się rok 2017, to pomyślałam, że w ramach oswajania się z ta nową liczbą, pokażę Wam kanji na „rok”. Jest to bardzo prosty znak, a może się on Wam przydać, jeśli planujecie podróż do Japonii. Nastawcie się na to, że na miejscu będziecie musieli wypełnić trochę formularzy, które niejednokrotnie będą wyłącznie po japońsku (np. zakup biletu na prom, check-in w hotelu na prowincji, itd.). Zapraszam zatem po to całkiem przydatne nowe kanji tygodnia: rok – 年.
Kanji tygodnia: rok (年)
Kolejność kreślenia kresek w znaku 年 [źr.]
Znak kanji 年, oznaczający w języku japońskim „rok” składa się zaledwie z sześciu kresek (patrz animacja obok). Podczas nauki japońskiego znak ten poznaje się dosyć wcześnie, bo potrzebny jest między innymi do zapisu dat. Przyznam szczerze, że z zapisywaniem dat po japońsku jest nieco kłopotu. Dzisiaj mamy 2. stycznia 2017 roku, ale po japońsku datę zapiszemy „od końca”: najpierw rok, potem miesiąc, na końcu dzień. Druga trudność polega na tym, że o ile do zapisu liczb w dacie obecnie w Japonii stosuje się raczej cyfry arabskie, to niestety każdą z jednostek czasu musimy dodatkowo zapisać znakami kanji. Dzisiejsza data zapisana w takim systemie to:
２０１７年１月２日
gdzie 月 oznacza „miesiąc” (a także „księżyc”, ale przecież i u nas księżyc nazywa się „miesiączkiem”), a 日 to „dzień” (a także „słońce”). Gdyby ktoś chciał być super poprawny, to (trzecia trudność!) zamiast liczby 2017 powinien podać aktualny rok ery Heisei (平成), czyli rok panowania cesarza Akihito. Cesarz Akihito rządy w Japonii objął po śmierci ojca; sprawuje je dokładnie od 8. stycznia 1989 roku (czyli od 1. roku ery Heisei). Chociaż kolejne lata ery Heisei (czy poprzednich er – Shōwa, Taishō, itd.) liczy się od dnia rozpoczęcia rządów danego cesarza, to – na szczęście! – dni i miesiące podaje się już normalnie. Wracając jednak do roku… Za kilka dni kończy się 28. i zaczyna 29. rok ery Heisei. Jako że cały czas trwa rok 28., to poprawnie zapisana po japońsku dzisiejsza data to:
平成２８年１月２日
O kanji oznaczających „dzień” i „miesiąc” oraz o dosyć ważnym (moim zdaniem) znaku 平 opowiem Wam w kolejnych wpisach. Dzisiaj jednak przygotowałam dla Was jeszcze kilka słówek, które mogą się Wam przydać (patrz sekcja „Dla ambitnych”). Najpierw jednak dwie ciekawostki, które – paradoksalnie – nie łączą się z omawianym znakiem kanji, ale które jak najbardziej dotyczą początku roku. :)
Ciekawostka #1: Nowy Rok
Jeśli mamy na myśli świąteczny Nowy Rok (czyli święto przypadające na 1 stycznia), to po japońsku jest to Shōgatsu (正月) lub jeszcze grzeczniej O-Shōgatsu (お正月), co dosłownie znaczy „prawy/sprawiedliwy miesiąc”. A jeśli mamy na myśli czas obchodów Nowego Roku, który w Japonii trwa trzy dni (1-3. stycznia, chociaż chyba tylko 1. stycznia jest świętem państwowym), to powiemy nawet Shōgatsu san ga nichi (正月 三が日). Niezaleznie od tego funkcjonuje złożenie shinnen, które powstaje z sinojapońskich czytań znaków 新年, oznaczających odpowiednio „nowy” i „rok” (chociaż można też powiedzieć „po japońsku” atarashii toshi – 新しい年 w sensie „nowy rok” jak inne nowe rzeczy).
Ciekawostka #2: Szczęśliwego Nowego Roku!
Jeśli chcemy komuś życzyć „Szczęśliwego Nowego Roku”, a tak w Japonii wita się osoby widziane po raz pierwszy w Nowym Roku (podobno nawet do końca stycznia), to powiemy: Akemashite o-medetō gozaimasu! (明けましておめでとうございます！) i dalej Kotoshi mo dōzo yoroshiku onegai itashimasu! (今年もどうぞ宜しくお願い致します!). Sformułowania te znaczą mniej więcej (nie dosłownie): „Szczęśliwego Nowego Roku! Bardzo mi miło widzieć Cię także i w tym roku!” Możecie śmiało użyć tych sformułowań, pisząc teraz wiadomości do swoich japońskich znajomych.
I my również życzymy Wam wszystkiego najlepszego we właśnie rozpoczętym 2017 roku
– spełnienia marzeń, wspaniałych podróży (w tym do Japonii!) i ciekawych przygód
oraz pogody ducha i wiele uśmiechu!
Dla ambitnych: przydatne słówka i czytania znaku
年月日 – czyt. nengappi – data (tak, słowo data składa się z trzech znaków na „rok”, „miesiąc” i „dzień”)
生年月日 – czytane seinengappi – data urodzenia
年令 – czytane nenrei – wiek
今年 – czytane kotoshi – ten rok (w tym roku)
２８年 (二十八年) – czytane ni jū hachi nen – 28. rok, 28 lat
年中 – czytane nenjū/nenchū – cały rok (wcale nie „środek roku”)
Patrząc na powyższe słówka, nie trudno się domyśleć czytań znaku 年:
- Czytanie japońskie (kun’yomi): toshi – znak funkcjonuje samodzielnie i oznacza po prostu „rok”.
- Czytanie sinojapońskie (on’yomi): nen – jak np. we wspomnianym złożeniu 年月日 czytanym nengappi i oznaczającym „datę”.
またね！
