Zapraszamy na trzecią część cyklu Kuchnia wietnamska – potrawy, których trzeba spróbować. To ostatni odcinek naszego mini-projektu, który miał na celu nieco oswoić Polaków z tradycyjną wietnamska kuchnią. Kuchnią, którą – nie boimy się tego powiedzieć – dopiero niedawno zaczęliśmy poznawać. Ale nabytą przez ostatni rok wiedzą postanowiliśmy się z Wami podzielić. W artykułach zestawiliśmy wybrane dania, których można spróbować w Polsce. Jest to w zasadzie czubek góry lodowej i wstęp do tematu, ponieważ kuchnia wietnamska jest przebogata, a potrawy niekoniecznie są takie same na południu i na północy Wietnamu. Dlatego oczywiście najlepiej nabytą wiedzę odnosić do tego, co się zastanie u źródła. Ale uważamy, że od czegoś trzeba zacząć, by podczas podróży do Wietnamu mieć choćby mgliste rozeznanie w wietnamskich potrawach i by móc z lokalnej kuchni skorzystać jak najlepiej.
Dlatego właśnie zachęcamy do próbowania dań w warszawskich restauracjach, knajpkach przy Bakalarskiej i w Wólce Kosowskiej (po których chętnie oprowadzi Was Wiktoria z Pyza Made in Poland). Będziecie bowiem mieli okazję skosztować jedzenia przygotowywanego przez Wietnamczyków dla Wietnamczyków – zgodnie z tradycyjnymi przepisami, przy zastosowaniu wysokiej jakości składników i tradycyjnych technik gotowania. Wielu Wietnamczyków, kulturoznawców, podróżników, którzy Wietnam zjeździli wzdłuż i wszerz potwierdza, że to jedzenie jest zaskakująco bliskie temu serwowanemu w Wietnamie.
Poniżej znajdują się opisy wietnamskich potraw, których udało nam się spróbować w Warszawie i Wólce Kosowskiej. Jest to trzecia część cyklu (tutaj znajdziesz pierwszą i drugą), który można potraktować jako mały „przewodnik początkującego fana kuchni wietnamskiej”. Potrawy ułożone są w kolejności alfabetycznej wietnamskich nazw. Dzisiaj wreszcie wspominamy o dwóch najbardziej znanych w Polsce wietnamskich potrawach – na tapecie pojawiły się nem („sajgonkach”) i zupa pho.
Kuchnia wietnamska –
potrawy, których trzeba spróbować (cz. 3)
Spis potraw omawianych w 3. części:
- Kem xôi dừa – młody ryż w kokosie z owocami chlebowca
- Món xào dãu hào – danie z ryżem z sosem ostrygowym
- Nem – „sajgonki”
- Nem tai trộn thính – świńskie uszy z liśćmi limonki
- Nhộng rang lá chanh – larwy jedwabnika z liśćmi limonki
- Nộm hoa chuối – sałatka z kwiatów bananowca
- Phở – słynna wietnamska zupa
- Thạch rau câu 3D – deser 3D
- Wietnamskie przekąski: żabie udka, kurze łapki, owoce morza i podroby z grilla
17. Kem xôi dừa – młody ryż w kokosie z owocami chlebowca
Kem xoi dua / Kem xôi dừa, czyli deser składający się z młodego zabarwionego na zielono liśćmi pandanu ryżu, który jest podawany z kuleczkami tapioki i innymi tropikalnymi owocami, a całość serwowana jest w kokosie. Deseru tego kosztowaliśmy przy okazji pop-upu w restauracji Fokim, kiedy gotowały Wiktoria „Pyza” i Diep z Viet Street Food. Trudno mi powiedzieć, gdzie można tego deseru spróbować w Warszawie poza takimi specjalnymi okazjami, ale jeśli tylko go wypatrzycie, koniecznie spróbujcie, bo jest wyśmienity!
18. Món xào dãu hào – danie z ryżem z sosem ostrygowym
Mon xao dau hao / Món xào dãu hào to fajne danie z ryżem i mięsem doprawione sosem ostrygowym. Jedliśmy dwie wersje – z kurzymi serduszkami (tim gà) i z wołowiną (bò). Obie były pyszne, przy czym ta pierwsza chyba bardziej nam smakowała.
- Gdzie zjeść? Món xào dãu hào pojawia się w menu restauracji Viet Street Food Bistro – my tego dania próbowaliśmy właśnie tam! (Przed wyjściem do restauracji proponuję jednak zerknąć na ich Facebooka, gdzie publikowane jest aktualne menu, bo jest ono zmienne).
19. Nem – „sajgonki”
Nem. W naszym zestawianiu nie mogło zabraknąć „sajgonek”, po angielsku nazywanych „spring rolls”, czyli warzyw i mięsa zawiniętych w papier ryżowy. My, nauczeni już, nazywamy je po wietnamsku – nem. Jeśli chodzi o sposób przyrządzenia, to zdecydowanie wolimy świeże (nem cuốn), niż te smażone (nem rán).
Zdarzyło mi się też próbować deseru w postaci smażonych nem z wypełnieniem ze słodkiego ziemniaka taro. Potrawę tę określono jako nem ngọt rán, czyli „słodkie smażone nem„. Ciekawe doświadczenie, ale jeśli chodzi o wietnamskie słodycze i desery, to osobiście wolę ryżowe ciastka i ciasteczka, a nawet tort ze słonego jajka, które opisaliśmy w pierwszej części cyklu.
- Gdzie zjeść? Jest całe mnóstwo restauracji serwujących nem w całej Polsce. Trudno mi wskazać najlepsze miejsce. Smaczne nem rán jedliśmy na przykład w restauracji Wi-Taj przy placu Konstytucji, czy Viet Street Food Bistro przy ul. Królowej Aldony. Te słodkie nem jadłam w Four Seasons Vietnamese Restaurant przy ul. Hożej.
20. Nem tai trộn thính – świńskie uszy z liśćmi limonki
21. Nhộng rang lá chanh – larwy jedwabnika z liśćmi limonki
Nhong rang la chanh / Nhộng rang lá chanh to larwy jedwabnika smażone z liśćmi limonki. Ja za nimi nie przepadam. Kondi – wręcz przeciwnie, rozpływa się nad ich orzechowym smakiem. To przekąska dla odważnych i nie wszyscy z naszych znajomych zdołali przełknąć taką larwę, choćby po to, by spróbować, w sensie zaliczyć ten „experience”.
Znacznie bardziej odpowiadają mi nem tai trộn thính / nem tai tron thinh – czyli panierowane świńskie uszy, które również przyrządza się z liśćmi limonki.
- Gdzie zjeść? Larwy jedwabnika – w restauracji To To Pho lub ich stoisku To To Pho/Shabu Shabu na warszawskim Nocnym Markecie. Larwy ponoć przygotowuje zawsze mój kolega z roku, Lin. Świńskich uszu też kosztowaliśmy na NM.
22. Nộm hoa chuối – sałatka z kwiatów bananowca
Nom hao chuoi / Nộm hoa chuối, czyli sałatka z kwiatów bananowca z wołowiną to potrawa, która zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Spróbowałam jej po raz pierwszy podczas wspomnianego wyżej pop-upu, kiedy przez weekend kuchnię Fokim opanowały panie – Wiktoria „Pyza” i Diep z VSF, ale sałatka ta dosyć często pojawia się w menu VSF Bistro. Danie wydaje się być bardzo egzotyczne z uwagi na składniki, zwłaszcza kwiat bananowca, tymczasem owe składniki można dostać w Polsce (np. na Bakalarskiej lub w Wólce Kosowskiej). Oczywiście, jeśli dostawa samolotem nie zawiedzie. Bardzo polecam!
- Gdzie zjeść. Nộm hoa chuối pojawia się w menu Viet Street Food Bistro przy ul. Królowej Aldony.
23. Phở – słynna wietnamska zupa
Zupa pho / phở. Chyba już wszyscy słyszeli o wietnamskiej zupie phở. Jest popularniejsza u n nas niż japoński ramen. Ale na pewno nie wszyscy wiedzą, że ta zupa gotowana jest w Polsce od bardzo dawna…
- Zupa pho w Warszawie – rys historyczny. W Warszawie można było spróbować zupy phở w zasadzie już dwadzieścia-kilka lat temu. Serwowano ją na Stadionie Dziesięciolecia, gdzie handlowali Wietnamczycy. Wietnamczycy gotowali ją przede wszystkim dla siebie, chociaż byli już wtedy i smakosze nie wietnamskiego pochodzenia, którzy zakochali się w tej zupie. Po likwidacji targowisk na Stadionie, część wietnamskich knajpek przeniosła się do „lokali”, w tym także do Śródmieścia, gdzie zupę phở odkryli pozostali Warszawiacy i do dzisiaj bardzo chętnie ją jedzą.
- Co to jest ta słynna zupa pho? To bulion z makaronem phở, czyli ryżowym makaronem w kształcie wstążek. Niektórzy mówią, że to „rodzaj rosołu”, ale zupa phở wcale nie musi być z kurczakiem. Może być, i wtedy będzie to tak zwane phở gà, ale znacznie smaczniejsza naszym zdaniem jest z wersja na wołowych kościach z cieniutko pokrojoną wołowiną, czyli phở bò. Bulion z mięsem uzupełnia się oczywiście o różne przyprawy (pieprz, goździki, anyż, cynamon) i warzywa, w tym koniecznie o szczypior i świeżą kolendrę, a także miętę, papryczki chilli, marynowany czosnek, różne kiełki, np. kiełki fasoli mung (chociaż phở z kiełkami to podobno wersja z południa Wietnamu – tak mi powiedział Kyle, którego rodzina pochodzi właśnie z południa) i doprawia sosem rybnym i sokiem z limonki.
- Gdzie zjeść dobrą zupę pho? Jest całe mnóstwo restauracji serwujących dobrą zupę phở. Najlepszą do tej pory jedliśmy jednak przy stoisku wietnamskim w sekcji „Stacja Azja” warszawskiego Nocnego Marketu. Była niesamowicie esencjonalna i odpowiednio podostrzona chilli. Pyszne phở zjecie też w VSF Bistro/zamówicie z PHO Express.
Edit. 4 listopada 2017: Kiedy powstawał ten artykuł, na kulinarnej mapie Warszawy nie było jeszcze restauracji Vietnamka. Możemy szczerze powiedzieć, że najlepsze pho w Warszawie, jakie mieliśmy okazję kosztować, to właśnie wspaniałe pho z surową wołowiną i szpikiem kostnym w restauracji Vietnamka przy ul. Poznańskiej 7 (patrz ostatnie zdjęcie).
23.1. Wegańska zupa pho?
Pojawiają się i takie wariacje na temat tej zupy. Mieliśmy okazję nawet wegańskiego pho próbować – ugotowała je Kasia Klimczewska (Soul In The Bowl). W wegańskim pho było bardzo wiele smacznych składników, sporo przypraw i ogólnie zupa nam bardzo smakowała, ale – jak wspomniałam – jesteśmy fanami tradycyjnego „wołowego” phở bò na bulionie z kości.
24. Thạch rau câu 3D – deser 3D
Thach rau cau 3D / Thạch rau câu to wietnamskie galaretki na bazie agaru (agar-agar). Są piękne i świetnie wychodzą na zdjęciach, ale nie każdemu będą smakować. Mi deser ten bardzo smakował. Ale od razu przyznam, że bardzo lubię azjatyckie, zwłaszcza japońskie słodycze, a thạch rau câu poniekąd przypomina mi japońskie wagashi. Galaretki te są bardzo pracochłonne, efekt końcowy jest bardzo spektakularny – wyglądem nawiązują do przyrody (kwiatów), a smakiem… No właśnie. Mają bardzo delikatny, dla wielu ludzi przyzwyczajonych do intensywnych smaków – prawie nie wyczuwalny słodkawy smak. Polecam wziąć jedną na kilka osób na próbę!
- Gdzie zjeść. Thạch rau câu kupiłam na stoisku wietnamskim (sekcja „Stacja Azja”) na warszawskim Nocnym Markecie.
25. Wietnamskie przekąski: żabie udka, kurze łapki, owoce morza i podroby
Co jeszcze wietnamskiego warto spróbować? Z foodtrucka VSF kosztowaliśmy jeszcze takich przysmaków, jak grillowane żabie udka, czy pyszne grilowane szaszłyki z podrobów (wątróbka, serca, te sprawy) i owoców morza. Kondiemu bardzo smakowały też kurze łapki marynowane w trawie cytrynowej. Czy właśnie tak wygląda prawdziwy wietnamski street food? Postaramy się to za jakiś czas zweryfikować.
Byliście w Wietnamie? Czy powyższe dania przypominają jedzenie tam serwowane? A może polecicie nam inne smakołyki, czy dania dostępne lokalnie na północy lub na południu Wietnamu? Koniecznie podzielcie się wrażeniami w komentarzu i przeczytajcie pozostałe części cyklu. A wszystkie nasze artykuły o kuchni wietnamskiej znajdziecie w kategorii Kuchnia wietnamska.